Doanh thu thuần là gì? Ý nghĩa của doanh thu thuần trong quản lý tài chính doanh nghiệp
Trong kinh doanh, bán được nhiều chưa chắc đã mang lại lợi nhuận cao. Không ít doanh nghiệp lầm tưởng rằng doanh thu lớn đồng nghĩa với hiệu quả tài chính tốt, nhưng thực tế lại phức tạp hơn nhiều. Việc hiểu rõ doanh thu thuần là gì chính là chìa khóa để đánh giá chính xác hiệu quả hoạt động kinh doanh, từ đó xây dựng chiến lược quản trị phù hợp và hướng đến sự phát triển bền vững.
Chủ doanh nghiệp còn đang băn khoăn về ý nghĩa của doanh thu thuần trong doanh nghiệp? Hãy đọc ngay bài viết dưới đây, Finan sẽ giải thích chi tiết về định nghĩa, ý nghĩa và cách tính chuẩn xác cho chủ doanh nghiệp.
>> Mời bạn xem thêm:
Giải mã 7 nguyên tắc kế toán cơ bản: Nền tảng vững chắc cho báo cáo tài chính xác
Hủy hóa đơn theo Thông tư 78 : Các bước thực hiện chi tiết cho doanh nghiệp
Doanh thu thuần là gì?
Doanh thu thuần (Net revenue) là phần doanh thu mà doanh nghiệp thực sự thu được sau khi đã trừ đi các khoản giảm trừ như chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bị trả lại. Đây là con số thể hiện sát nhất giá trị mà doanh nghiệp giữ lại được từ hoạt động bán hàng, cung cấp dịch vụ, sau khi đã điều chỉnh các chính sách ưu đãi hoặc xử lý hậu mãi.
Hiểu rõ doanh thu thuần là gì giúp doanh nghiệp đánh giá đúng hiệu quả kinh doanh và xây dựng chiến lược phát triển tài chính bền vững.
>> Mời bạn xem thêm: Platform là gì? Tư duy nền tảng giúp chủ doanh nghiệp bứt phá trong thời đại số
So sánh doanh thu gộp (Gross revenue), doanh thu thuần (Net revenue) và lợi nhuận thuần (Net profit)
| Tiêu chí | Doanh thu gộp (Gross revenue) | Doanh thu thuần (Net revenue) | Lợi nhuận thuần (Net profit) |
| Khái niệm | Tổng doanh thu được ghi nhận trước khi khấu trừ bất kỳ khoản chi phí nào, bao gồm cả chi phí sản xuất. | Đây là phần doanh thu còn lại sau khi đã trừ chi phí trực tiếp để sản xuất sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ. | Là khoản lợi nhuận thực sự còn lại của doanh nghiệp sau khi đã trừ toàn bộ chi phí, bao gồm chi phí vận hành, tài chính, thuế và các chi phí khác. |
| Ý nghĩa | Cho biết doanh nghiệp bán được bao nhiêu hàng, dịch vụ và phản ánh sức mạnh thị trường hoặc mức độ mở rộng của hoạt động kinh doanh, nhưng chưa đánh giá được hiệu quả vận hành. | Phản ánh giá trị thực tế doanh nghiệp giữ lại từ hoạt động bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ. Đây là chỉ số chính xác hơn để đánh giá kết quả kinh doanh thực tế, thường dùng làm căn cứ tính toán lợi nhuận. | Thể hiện khả năng tạo ra giá trị thực sự cho chủ sở hữu và cổ đông. Đây là chỉ số then chốt để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh và năng lực sinh lời của doanh nghiệp sau mọi chi phí. |
| Công thức tính | Doanh thu gộp = Giá bán x Số lượng hàng bán | Doanh thu thuần = Tổng doanh thu – Các khoản giảm trừ doanh thu | Lợi nhuận thuần = Doanh thu thuần – Giá vốn hàng bán + (Doanh thu hoạt động tài chính – Chi phí tài chính) – (Chi phí bán hàng + Chi phí quản lý doanh nghiệp) |
>> Mời bạn xem thêm: Sơ đồ Gantt là gì? Cách lập sơ đồ Gantt đơn giản chỉ trong 5 phút
Công thức tính doanh thu thuần
Doanh thu thuần được tính bằng công thức sau:
Doanh thu thuần = Doanh thu tổng thể của doanh nghiệp – Các khoản giảm trừ doanh thu
Trong đó:
- Doanh thu tổng thể của doanh nghiệp: toàn bộ giá trị thu được từ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ trong một kỳ kế toán.
- Các khoản giảm trừ doanh thu bao gồm: thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bị khách hàng trả lại.
Căn cứ Quyết định 15/2006/QĐ-BTC Chế độ Kế toán doanh của Bộ Tài Chính, công thức tính doanh thu thuần được quy định:
Doanh thu thuần = Doanh thu tổng thể của doanh nghiệp – Chiết khấu bán hàng – Hàng bán bị trả lại – Giảm giá hàng bán – Thuế gián thu
Ví dụ: Công ty A trong tháng 5 có các số liệu như sau:
- Doanh thu bán hàng (doanh thu tổng thể): 1.000.000.000 đồng
- Chiết khấu bán hàng: 30.000.000 đồng
- Hàng bán bị trả lại: 20.000.000 đồng
- Giảm giá hàng bán: 10.000.000 đồng
- Thuế giá trị gia tăng (GTGT): 100.000.000 đồng
=> Doanh thu thuần = 1.000.000.000 – 30.000.000 – 20.000.000 – 10.000.000 – 100.000.000 = 840.000.000 VND
Vậy doanh thu thuần mà Công ty A ghi nhận trong tháng 5 là 840 triệu đồng, đây là cơ sở để tiếp tục tính các chỉ số lợi nhuận trong báo cáo tài chính.
Ngoài việc hiểu doanh thu thuần là gì, doanh nghiệp cũng cần nắm rõ cách tính để đảm bảo số liệu tài chính chính xác và hỗ trợ ra quyết định kinh doanh hiệu quả.
>> Mời bạn xem thêm: HR 4.0 là gì? Hiểu đúng để làm chủ chiến lược nhân sự thời chuyển đổi số
Ý nghĩa của doanh thu thuần với tài chính doanh nghiệp
1. Xác định hiệu suất kinh doanh
Doanh thu thuần là một chỉ tiêu quan trọng phản ánh hiệu quả hoạt động thực tế của doanh nghiệp. Khi chỉ số này tăng trưởng ổn định, điều đó cho thấy doanh nghiệp đang vận hành tốt, có sức cạnh tranh và đáp ứng tốt nhu cầu thị trường.
Ngoài ra, doanh thu thuần cũng là căn cứ để doanh nghiệp theo dõi tình hình kinh doanh qua từng kỳ, từ đó so sánh với mục tiêu đề ra và đưa ra quyết định điều chỉnh phù hợp.
2. Đo lường hiệu quả quản lý
Chỉ số doanh thu thuần giúp ban lãnh đạo có cái nhìn tổng quan về nguồn thu thực tế của doanh nghiệp trước khi phân tích đến các khoản chi phí. Thông qua đó, doanh nghiệp có thể đánh giá khả năng duy trì hoạt động, kiểm soát nguồn thu và điều chỉnh chiến lược kinh doanh để đảm bảo tính ổn định và phát triển bền vững.
3. Dự báo khả năng tăng trưởng
Doanh thu thuần thường được xem là chỉ số dẫn đầu để các nhà đầu tư và bên liên quan đánh giá khả năng sinh lời cũng như tiềm năng phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. Khi doanh thu thuần tăng ổn định, điều này không chỉ phản ánh sức khỏe tài chính mà còn tác động tích cực đến giá trị cổ phiếu và các quyết định đầu tư chiến lược.
4. Tạo động lực cho đội ngũ nhân viên
Sự gia tăng của doanh thu thuần cho thấy doanh nghiệp đang đạt được các mục tiêu kinh doanh đề ra, từ đó tạo ra tâm lý tích cực và khích lệ tinh thần làm việc trong nội bộ. Khi kết quả kinh doanh được cải thiện, doanh nghiệp có điều kiện nâng cao chính sách phúc lợi, khen thưởng, góp phần giữ chân nhân tài và thúc đẩy sự phát triển bền vững.
>> Mời bạn xem thêm: Excel có thực sự giúp theo dõi công nợ hiệu quả? 4 điều doanh nghiệp cần cân nhắc
Các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu thuần
1. Thị trường cạnh tranh
Mức độ cạnh tranh trên thị trường ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thu hút và giữ chân khách hàng.
Doanh nghiệp cần lựa chọn giữa:
- Giữ giá bán cao để bảo vệ hình ảnh thương hiệu và giá trị sản phẩm.
- Giảm giá bán nhằm mở rộng tệp khách hàng và tăng số lượng đơn hàng.
Chiến lược giá sai lệch có thể dẫn đến mất thị phần hoặc giảm doanh thu thuần.
2. Giá bán sản phẩm/dịch vụ
- Giá bán là yếu tố then chốt quyết định hành vi mua hàng của khách.
- Giá quá cao: Khách hàng có thể chuyển sang đối thủ cạnh tranh có mức giá hợp lý hơn.
- Giá quá thấp: Dễ thu hút khách nhưng có thể khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tạo ra lợi nhuận đủ để duy trì hoạt động.
- Cần xác định mức giá phù hợp với giá trị mang lại và mặt bằng thị trường để tối ưu doanh thu thuần.
3. Khối lượng tiêu thụ sản phẩm
- Doanh thu thuần chịu ảnh hưởng trực tiếp từ số lượng sản phẩm tiêu thụ được trên thị trường.
- Nhu cầu cao – cung ứng phù hợp: Khi thị trường có nhu cầu lớn và doanh nghiệp cung cấp kịp thời, doanh thu có khả năng tăng mạnh.
- Sản xuất dư thừa – tiêu thụ chậm: Nếu doanh nghiệp sản xuất vượt quá nhu cầu thực tế, hàng tồn kho tăng dẫn đến chi phí lưu trữ cao, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận và dòng tiền.
- Cần có chiến lược kiểm soát sản lượng sản xuất, dự báo nhu cầu chính xác để tối ưu chi phí và tăng doanh thu thuần hiệu quả.
4. Chi phí sản xuất và quản lý
- Chi phí sản xuất cao làm giảm biên lợi nhuận, gây ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu thuần.
- Các khoản chi thường bao gồm: nguyên vật liệu, nhân công, máy móc, vận chuyển,…
- Chi phí quản lý tăng (lương, phúc lợi, đào tạo) có thể tạo áp lực lên giá bán hoặc lợi nhuận.
Tuy nhiên, nếu đầu tư hiệu quả, chi phí quản lý lại giúp tăng năng suất và hiệu quả vận hành dài hạn.
>> Mời bạn xem thêm: Tờ khai Thuế GTGT: Hướng dẫn chi tiết và những điều cần biết
Cách tăng doanh thu thuần hiệu quả cho doanh nghiệp
1. Phát triển sản phẩm và dịch vụ mới
- Doanh nghiệp cần liên tục đổi mới, phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ mới để đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng, từ đó mở rộng thị phần và tăng doanh thu.
- Các sản phẩm/dịch vụ mới giúp khai thác thị trường ngách hoặc thị trường chưa được phục vụ tốt, mở ra cơ hội gia tăng nguồn thu.
- Sự đa dạng hóa danh mục sản phẩm còn giúp tăng khả năng tiếp cận nhiều tệp khách hàng khác nhau và giảm phụ thuộc vào một dòng sản phẩm chính.
2. Xây dựng chiến lược giá bán phù hợp
- Doanh nghiệp nên định giá dựa trên giá trị thực mà sản phẩm mang lại, giúp khách hàng cảm thấy xứng đáng với chi phí bỏ ra.
- Áp dụng chính sách giảm giá thông minh để kích cầu tiêu dùng, thu hút khách hàng mới và giữ chân khách hàng hiện tại.
- Trước khi triển khai giảm giá, cần xác định rõ mục tiêu chiến lược: tăng doanh số nhanh, mở rộng tệp khách hàng, hay đẩy mạnh vòng đời tiêu thụ sản phẩm.
3. Mở rộng thị trường tiêu thụ
- Doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu nhu cầu khách hàng, xu hướng tiêu dùng và đặc thù từng phân khúc thị trường để đưa ra chiến lược phù hợp.
- Việc mở rộng thị trường giúp tăng khả năng tiếp cận khách hàng mới, nâng cao độ nhận diện thương hiệu và tối ưu hóa doanh thu thuần.
- Có thể triển khai kênh bán hàng đa nền tảng như online, offline, sàn thương mại điện tử, đại lý phân phối hoặc nhượng quyền.
4. Quản trị tài chính hiệu quả
- Một hệ thống tài chính lành mạnh giúp doanh nghiệp phân bổ vốn hợp lý, tối ưu chi phí và đầu tư đúng vào các hoạt động sinh lời cao.
- Quản trị tốt giúp tránh được các rủi ro về dòng tiền, công nợ và chi phí vận hành, từ đó nâng cao hiệu suất kinh doanh.
- Tập trung vào các chỉ số tài chính như biên lợi nhuận, tỷ suất sinh lời, dòng tiền thuần để kiểm soát và cải thiện doanh thu thuần bền vững.
Tóm lại, hiểu rõ doanh thu thuần là gì không chỉ giúp doanh nghiệp nhìn đúng vào hiệu quả kinh doanh thực sự, mà còn là nền tảng để ra quyết định tài chính chính xác, tối ưu lợi nhuận và phát triển bền vững. Từ chiến lược giá, mở rộng thị trường, quản lý chi phí đến phát triển sản phẩm mới – tất cả đều góp phần nâng cao doanh thu thuần nếu được thực hiện đúng cách.
>> Mời bạn xem thêm:
Lập bảng theo dõi công nợ và chia sẻ dữ liệu nhóm cùng Google Sheets
Bảng theo dõi công nợ cho doanh nghiệp nhỏ và những điều cần biết