Doanh nghiệp cần làm gì để kiểm soát chi phí đẩy trong lạm phát?

Trong bối cảnh lạm phát tăng cao, việc kiểm soát chi phí đẩy là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp. Chi phí đẩy gia tăng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Để vượt qua khó khăn này, các doanh nghiệp cần áp dụng những chiến lược hiệu quả và linh hoạt. Bài viết dưới đây của Finan sẽ cung cấp những giải pháp cụ thể để kiểm soát chi phí đẩy khi lạm phát tăng cao, giúp doanh nghiệp duy trì ổn định và phát triển bền vững.

>>Mời bạn xem thêm: Quản trị rủi ro là gì? 4 bước quản trị rủi ro doanh nghiệp hiệu quả

1. Lạm phát chi phí đẩy là gì?

Chi phí đẩy là chi phí phát sinh từ các yếu tố như nguyên vật liệu, lao động và vận chuyển, ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm. Lạm phát chi phí đẩy (Cost-push inflation) là một dạng lạm phát xuất hiện khi chi phí này tăng, doanh nghiệp buộc phải tăng giá thành sản phẩm nhằm đảm bảo lợi nhuận, dẫn đến mức giá chung của nền kinh tế tăng lên.

Tình trạng này diễn ra khiến doanh nghiệp phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc duy trì lợi nhuận và khả năng cạnh tranh. Thông thường khi doanh nghiệp chuyển phần chi phí này sang người tiêu dùng dưới dạng tăng giá cả hàng hóa và dịch vụ cũng gây áp lực lên người tiêu dùng khi họ phải chi tiêu nhiều hơn cho các mặt hàng và dịch vụ cơ bản.

Ví dụ: Trong những năm 1970, Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), gồm 13 quốc gia thành viên chuyên sản xuất và xuất khẩu dầu, đã áp dụng lệnh cấm vận dầu mỏ đối với Hoa Kỳ do các sự kiện địa chính trị. Điều này khiến Hoa Kỳ không thể nhập khẩu dầu từ các nước thành viên OPEC, dẫn đến cú sốc lớn về nguồn cung.

Với việc thiếu hụt nguồn cung dầu từ OPEC, Hoa Kỳ phải đối mặt với sự gia tăng đáng kể của giá dầu, từ khoảng $3 lên $12 mỗi thùng, tức tăng gấp 4 lần. Hậu quả là giá khí đốt tăng cao, kéo theo chi phí sản xuất của các công ty sử dụng sản phẩm xăng dầu cũng tăng theo. Điều này dẫn đến lạm phát chi phí đẩy, gây áp lực lớn lên nền kinh tế Mỹ trong giai đoạn đó.

2. Nguyên nhân gây ra lạm phát chi phí đẩy

Giá thành nguyên liệu và tài nguyên
Giá nguyên liệu và các tài nguyên sản xuất khác tăng cao sẽ kéo theo chi phí vận chuyển và sản xuất tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm. Ví dụ, khi giá dầu tăng, chi phí sản xuất và vận chuyển hàng hóa cũng tăng, dẫn đến giá sản phẩm cuối cùng tăng. Tương tự, đầu vào nguyên liệu cũng có thể biến động mạnh do sự biến đổi của thị trường quốc tế, thiên tai, hoặc xung đột địa chính trị. Chẳng hạn đối với sản xuất nông nghiệp, thiên tai và biến đổi khí hậu có thể làm giảm năng suất, đẩy giá thực phẩm lên cao.

Chi phí lao động
Chi phí lao động là một yếu tố quan trọng trong cấu trúc chi phí của doanh nghiệp. Khi tiền lương và các khoản phúc lợi của người lao động tăng, chi phí sản xuất cũng tăng lên vì doanh nghiệp buộc phải tăng giá sản phẩm hoặc dịch vụ để bù đắp chi phí này. Đặc biệt, trong các ngành đòi hỏi nhiều lao động, sự tăng lương sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm. Ngoài ra, các quy định pháp luật liên quan đến an toàn lao động, giờ làm việc, đầu tư vào môi trường làm việc an toàn và phúc lợi cho nhân viên cũng góp phần làm tăng chi phí lao động.

Thuế và quy định pháp luật
Chính phủ có thể áp dụng các chính sách thuế và quy định pháp luật mới để tăng nguồn thu ngân sách hoặc bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, các chính sách này có thể làm tăng chi phí sản xuất cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải đầu tư thêm vào quy trình sản xuất và tuân thủ các quy định, dẫn đến tăng giá sản phẩm để bù đắp chi phí. Ví dụ, thuế carbon hoặc thuế môi trường có thể làm tăng chi phí sản xuất của các doanh nghiệp sử dụng nhiều năng lượng hoặc gây ô nhiễm.

>>Có thể bạn quan tâm: Điều cần biết về Thuế doanh nghiệp, cá nhân và hộ kinh doanh

3. Tác động của Cost-push inflation lên doanh nghiệp

Tăng chi phí sản xuất
Lạm phát chi phí đẩy dẫn đến sự gia tăng chi phí sản xuất, bao gồm chi phí nguyên liệu, lao động và vận chuyển. Doanh nghiệp buộc phải chi tiêu nhiều hơn để duy trì sản xuất và vận hành, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận. Chẳng hạn, một nhà máy sản xuất xe hơi sẽ phải chi nhiều hơn cho thép và nhôm khi giá kim loại tăng, làm tăng giá thành của mỗi chiếc xe.

Giảm khả năng cạnh tranh
Khi chi phí sản xuất tăng, doanh nghiệp thường phải tăng giá bán sản phẩm để duy trì lợi nhuận. Tuy nhiên, việc này có thể làm giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt khi người tiêu dùng có thể dễ dàng chuyển sang các sản phẩm thay thế rẻ hơn. Ví dụ, nếu một thương hiệu quần áo tăng giá do chi phí vải tăng, người tiêu dùng có thể chuyển sang mua sản phẩm từ các đối thủ cạnh tranh có giá thấp hơn.

Sự mất cân đối trong hợp đồng
Lạm phát chi phí đẩy tạo ra sự không ổn định và khó dự đoán trong việc đàm phán và thực hiện các hợp đồng kinh doanh. Doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc dự đoán chi phí và giá cả tương lai, gây rủi ro cho việc ký kết các hợp đồng dài hạn. Ví dụ, một công ty xây dựng ký hợp đồng thi công với giá cố định có thể gặp rủi ro nếu giá nguyên liệu xây dựng tăng đột ngột trong quá trình thi công.

Ảnh hưởng tới tuyển dụng và quản lý nhân sự
Lạm phát chi phí đẩy có thể dẫn đến áp lực tăng lương và chi phí lao động, ảnh hưởng đến khả năng tuyển dụng và quản lý nhân sự của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể phải hạn chế tuyển dụng mới hoặc thực hiện các biện pháp tiết kiệm chi phí, gây ảnh hưởng đến sự phát triển và mở rộng.

Rủi ro tài chính và đầu tư
Cost-push inflation tạo ra sự không ổn định trong môi trường kinh doanh, làm giảm khả năng dự đoán và lập kế hoạch tài chính của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định đầu tư dài hạn, dẫn đến sự suy yếu giá trị của các khoản đầu tư. Ví dụ, một doanh nghiệp sản xuất có thể trì hoãn việc đầu tư vào dây chuyền sản xuất mới do lo ngại về biến động giá nguyên liệu.

4. Doanh nghiệp cần làm gì để kiểm soát chi phí đẩy khi lạm phát tăng cao?

Tối ưu hóa quy trình sản xuất
Doanh nghiệp cần rà soát và tối ưu hóa quy trình sản xuất để giảm thiểu lãng phí và tăng hiệu quả. Điều này bao gồm việc áp dụng các công nghệ mới, cải tiến quy trình làm việc và đào tạo nhân viên để nâng cao kỹ năng. Một nhà máy sản xuất có thể áp dụng tự động hóa để giảm thời gian sản xuất và tăng độ chính xác, từ đó giảm chi phí lao động và nguyên liệu.

Tìm nguồn cung ứng thay thế
Để giảm sự phụ thuộc vào các nguồn nguyên liệu đắt đỏ, doanh nghiệp có thể tìm kiếm các nguồn cung ứng thay thế với chi phí thấp hơn. Việc đa dạng hóa nhà cung cấp cũng giúp doanh nghiệp có được giá cả cạnh tranh hơn.

>>Có thể bạn quan tâm: Chi phí quản lý doanh nghiệp bao gồm những gì?

Quản lý chi phí lao động
Doanh nghiệp cần đánh giá lại cấu trúc lương và các khoản phúc lợi để đảm bảo chi phí lao động hợp lý. Tăng cường đào tạo nhân viên và cải thiện điều kiện làm việc để nâng cao kỹ năng nhân viên cũng như hiệu suất làm việc, từ đó giảm bớt áp lực về chi phí lao động trong dài hạn.

Điều chỉnh giá bán
Trong trường hợp không thể tránh khỏi việc tăng chi phí sản xuất, doanh nghiệp cần cân nhắc việc điều chỉnh giá bán sản phẩm một cách hợp lý. Tuy nhiên, cần lưu ý không nên tăng giá quá cao để tránh mất khách hàng và giảm sức cạnh tranh trên thị trường. Chẳng hạn, một nhà sản xuất điện tử có thể tăng giá sản phẩm mới dựa trên giá trị gia tăng từ các tính năng mới, đồng thời duy trì giá các sản phẩm cũ ở mức hợp lý để không làm mất lòng tin của khách hàng.

Tăng cường quản lý tài chính
Doanh nghiệp cần theo dõi chặt chẽ các khoản chi phí và doanh thu, lập kế hoạch tài chính chi tiết để có thể ứng phó kịp thời với biến động thị trường. Việc quản lý dòng tiền hiệu quả giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động ổn định trong bối cảnh lạm phát tăng cao. Các doanh nghiệp có thể sử dụng phần mềm quản lý tài chính để theo dõi và dự báo chi phí, từ đó điều chỉnh kế hoạch sản xuất và kinh doanh phù hợp.

Sử dụng công nghệ quản lý thông minh
Áp dụng phần mềm quản lý như Sổ Bán Hàng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình kinh doanh, quản lý hiệu quả các hoạt động từ bán hàng, tồn kho đến chăm sóc khách hàng. Công nghệ quản lý thông minh giúp giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả hoạt động và tiết kiệm chi phí. Một doanh nghiệp bán lẻ có thể sử dụng Sổ Bán Hàng để quản lý tồn kho và điều phối hàng hóa giữa các chi nhánh, từ đó giảm thiểu chi phí tồn kho dư thừa và tăng cường hiệu quả vận hành.

Trong bối cảnh lạm phát chi phí đẩy tăng cao, các doanh nghiệp cần áp dụng các biện pháp kiểm soát chi phí một cách hiệu quả để duy trì lợi nhuận và nâng cao khả năng cạnh tranh. Finan hy vọng bài viết trên đã giúp quý doanh nghiệp hiểu rõ hơn thế nào là lạm phát chi phí đẩy, bao gồm nguyên nhân, tác động và biện pháp. Từ đó có thể áp dụng các phương án giải quyết xử lý kịp thời và phù hợp, vượt qua khó khăn và tránh rủi ro do lạm phát.