Lợi nhuận hay dòng tiền? Doanh nghiệp cần ưu tiên yếu tố nào?

Lợi nhuận và dòng tiền là hai yếu tố quan trọng, phản ánh tình hình tài chính của một doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi mỗi đợt báo cáo tài chính của doanh nghiệp được niêm yết, sự quan tâm của mọi người thường tập trung vào lợi nhuận, tức câu chuyện lãi – lỗ. Thực chất, giá trị này chỉ là “bề nổi” để đánh giá sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp. Muốn đi được đường dài, doanh nghiệp cần phải đảm bảo cả mức tăng trưởng, tức duy trì chất lượng dòng tiền luôn ở mức ổn định.

Vậy giữa lợi nhuận và dòng tiền, doanh nghiệp cần ưu tiên bên nào hơn? Cùng Finan khám phá ngay trong bài viết dưới đây nhé!

>>Có thể bạn quan tâm: Các chỉ số quan trọng trong báo cáo dòng tiền

1. Lợi nhuận hay dòng tiền quan trọng?

Cả lợi nhuận và dòng tiền đều quan trọng trong quản lý tài chính của doanh nghiệp, nhưng chúng đóng góp những vai trò khác nhau.

1.1. Về lợi nhuận

Lợi nhuận (Profit) là số tiền còn lại sau khi trừ đi tất cả các chi phí, bao gồm cả chi phí hoạt động, thuế, lãi vay và các khoản chi khác. Đây là thông số thể hiện khả năng sinh lời của doanh nghiệp và hấp dẫn các nhà đầu tư. Tuy nhiên, bản chất lợi nhuận là sự chênh lệch giữa doanh thu và chi phí, nhưng để biết doanh thu và chi phí này đến từ đâu lại là chuyện khác.

Thực tế, doanh thu kê khai có thể là doanh thu ảo, doanh nghiệp liên kết với các doanh nghiệp không có thật (doanh nghiệp ma) để ghi khống doanh thu. Đây là hình thức giao dịch lòng vòng và dùng thủ thuật để làm sai lệch đi kết quả lợi nhuận. Bên cạnh đó, không ít doanh nghiệp báo cáo lợi nhuận khủng nhưng con số này không đi từ các hoạt động sản xuất kinh doanh chính mà từ các nguồn thu nhập khác. Ví dụ như, doanh thu của một doanh nghiệp tăng đột biến từ việc thanh lý công ty liên doanh liên kết chứ không từ hoạt động bán sản phẩm.

Về phía chi phí, cần xem xét đến giá trị hàng tồn kho, các khoản dự phòng, khấu hao đều ảnh hưởng đến lợi nhuận cuối cùng của doanh nghiệp. Ngoài ra, các khoản lương thưởng, phúc lợi cho ban lãnh đạo cũng là tác động không nhỏ đến giá trị lợi nhuận.

Như vậy, lợi nhuận có thể bị thao túng bởi các yếu tố chủ quan khác từ bên ngoài. Cho nên, lợi nhuận không phản ánh trực tiếp tình trạng tiền mặt của công ty.

1.2. Về dòng tiền

Dòng tiền (Cash Flow) là số tiền thực tế chảy vào và ra khỏi doanh nghiệp, bao gồm dòng tiền từ hoạt động kinh doanh, đầu tư và tài chính. Thực chất, dòng tiền được tính theo phương pháp gián tiếp, xuất phát từ lợi nhuận ròng trong báo cáo kết quả kinh doanh và được điều chỉnh với các khoản mục phi tiền mặt (non-cash items) khác như: khấu hao, thuế hoãn lại, lương thưởng theo cổ phiếu,…; điều chỉnh những thay đổi trong vốn lưu động như các khoản phải thu, các khoản phải trả, hàng tồn kho; điều chỉnh các khoản lãi/lỗ mà không có ảnh hưởng đến tiền mặt.

Tổng quan, dòng tiền sẽ là biểu hiện giá trị của doanh nghiệp chính xác hơn là thông qua lợi nhuận. Có những doanh nghiệp báo cáo tài chính ghi nhận lợi nhuận dương nhưng dòng tiền lại bị âm. Nguyên nhân này xuất phát từ việc hàng tồn kho ứ đọng hoặc các khoản phải thu gia tăng. Khi dòng tiền bị âm sẽ dẫn đến tăng áp lực vay nợ và kìm hãm đầu tư phát triển của doanh nghiệp. Nếu tình trạng dòng tiền âm kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tồn tại của doanh nghiệp.

>> Có thể bạn quan tâm: Quản lý dòng tiền là gì? Quản lý dòng tiền doanh nghiệp mới nhất

Thực chất, cả lợi nhuận và dòng tiền đều quan trọng. Lợi nhuận giúp đánh giá hiệu suất kinh doanh, trong khi dòng tiền đảm bảo hoạt động bền vững và thanh khoản tốt. Kết hợp cả hai chỉ số sẽ giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện về tình hình tài chính của công ty.

2. Góc nhìn tài chính toàn diện về lợi nhuận và dòng tiền

Lợi nhuận là tiêu chí quan trọng đánh giá sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp. Tuy nhiên, dòng tiền lại đảm bảo sự tăng trưởng và phát triển bền vững trong kinh doanh. Vì vậy, cả dòng tiền và lợi nhuận đều giữ vai trò quan trọng theo cách riêng. Tùy vào tình hình kinh doanh mà doanh nghiệp nên ưu tiên cho yếu tố nào trước.

Trong bối cảnh đầu tư, cần phải xem xét kỹ lưỡng và xác minh các khoản mục doanh thu, chi phí để đưa ra quyết định đúng đắn. Đối với các nhà đầu tư cá nhân, chưa thực sự hiểu rõ về tài chính, cần tham khảo các kênh báo chí, phương tiện truyền thông để có một bức tranh toàn diện hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Bất cứ doanh nghiệp nào cũng muốn mang hình ảnh đầy tiềm năng trên thị trường. Trong khi việc kiểm tra các báo cáo tài chính chưa đủ chặt chẽ, thì việc họ sử dụng các thủ thuật hoặc thậm chí gian lận là vô cùng phổ biến. Để hạn chế rủi ro này, các nhà đầu tư cần có những hiểu biết sâu rộng về bản chất của lãi/lỗ, về chất lượng tài sản, chất lượng nợ và chất lượng của dòng tiền kinh doanh.

>>Có thể bạn quan tâm: Cách xác định, tính toán dòng tiền vào ra trong kinh doanh

>> Có thể bạn quan tâm: Tài khoản ngân hàng ảo là gì? Mục đích sử dụng tài khoản ảo

Tóm lại, doanh nghiệp cần phải hiểu rõ bản chất của lợi nhuận và dòng tiền để có thể xác định phương hướng đầu tư, phát triển và quản lý tài chính sao cho phù hợp. Tốt hơn hết, doanh nghiệp cần có các chính sách hợp lý để cân đối hai yếu tố trên trong từng giai đoạn phát triển nhất định. Đặc biệt là có thể thích ứng được trong bối cảnh kinh tế thị trường biến động không ngừng.

Nguồn tham khảo: Kinh tế Sài gòn Online – Tạp chí của UBND TPHCM