72% doanh nghiệp đọc báo cáo kết quả kinh doanh sai dẫn đến lãi ảo, lỗ thật!

Doanh thu tăng liên tục, hợp đồng mới chốt đều đặn, nhưng đến cuối kỳ, bạn ngỡ ngàng khi thấy lợi nhuận không tăng, thậm chí còn giảm. Một nghiên cứu cho thấy 72% doanh nghiệp nhỏ không hiểu rõ báo cáo kết quả kinh doanh (P&L Statement), dẫn đến lãi ảo – lỗ thật. Vậy nguyên nhân thực sự nằm ở đâu? Làm thế nào để đọc báo cáo tài chính đúng cách để tối ưu lợi nhuận? Bài viết này của Finan sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của con số và tìm ra cách vận hành tài chính hiệu quả nhất!

>>Mời bạn xem thêm: Muốn đi xa, doanh nghiệp phải sống khỏe, không chỉ sống sót! – Chuyện Làm Chủ tập 1

Vì sao doanh thu báo cáo kết quả kinh doanh tăng nhưng lợi nhuận lại giảm?

Không kiểm soát chi phí hợp lý

Chi phí cố định như mặt bằng, nhân sự, vận hành và chi phí biến đổi như nguyên vật liệu, vận chuyển có thể tăng nhanh khi doanh nghiệp mở rộng. Nếu không kiểm soát chặt chẽ, lợi nhuận sẽ bị bào mòn dù doanh thu tăng.

Bên cạnh đó, chi phí biến đổi cũng có thể tăng nhanh hơn tốc độ tăng doanh thu. Giá nguyên vật liệu đầu vào, chi phí vận chuyển, hoa hồng cho nhân viên kinh doanh đều có thể tăng mạnh, nhưng nếu giá bán không điều chỉnh phù hợp, lợi nhuận sẽ bị thu hẹp.

>>Mời bạn xem thêm: Kiểm soát chi phí mỗi ngày: 4 Bí kíp vàng cho chủ doanh nghiệp

Doanh thu “ảo” trong báo cáo kết quả kinh doanh – Tiền thực tế chưa thu được

Doanh nghiệp ghi nhận doanh thu trên sổ sách nhưng chưa thu tiền thực tế, đặc biệt khi bán hàng công nợ. Nếu tỷ lệ công nợ cao, dòng tiền có thể thiếu hụt, gây khó khăn trong vận hành. Ngoài ra, việc chạy khuyến mãi lớn có thể làm tăng doanh thu nhưng giảm lợi nhuận thực tế.

>>> Xem thêm:

• Quản lý tài chính hiệu quả nhiều chi nhánh và ngành hàng: Bài học từ chuỗi cửa hàng Grandma Lu
• Đầu tư mở rộng kinh doanh – bao nhiêu tiền là đủ?
• Chủ động nắm quyền quản lý tài chính – Bước đi vững chắc cho các doanh nghiệp SMEs thời đại số
• PnL là gì? Tầm quan trọng và cách tính PnL đối với doanh nghiệp
• Dòng tiền thuần là gì? Cách tính dòng tiền thuần cho doanh nghiệp

Giá vốn hàng bán (COGS) tăng

Chi phí sản xuất, nguyên vật liệu, nhân công tăng cao khiến giá vốn hàng bán tăng nhanh hơn doanh thu, làm giảm biên lợi nhuận. Hàng tồn kho không được quản lý tốt cũng gây lãng phí, làm tăng chi phí lưu kho và hao hụt.

Lợi nhuận gộp cao nhưng chi phí tài chính lớn

Nhiều doanh nghiệp có biên lợi nhuận gộp cao nhưng vẫn lãi thấp do gánh nặng tài chính. Vay nợ nhiều, lãi suất cao hoặc đầu tư dàn trải không sinh lời ngay có thể làm giảm lợi nhuận ròng, gây áp lực lên tài chính doanh nghiệp.

Cách đọc báo cáo kết quả kinh doanh đúng chuẩn để tối ưu lợi nhuận

Báo cáo kết quả kinh doanh (Profit & Loss Statement – P&L) là một trong những báo cáo tài chính quan trọng nhất, giúp doanh nghiệp đánh giá tình hình kinh doanh, hiệu suất hoạt động và lợi nhuận thực tế. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp chỉ nhìn vào con số doanh thu mà bỏ qua các chỉ số tài chính quan trọng khác, dẫn đến những quyết định sai lầm. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn đọc hiểu báo cáo này đúng cách và tối ưu hóa lợi nhuận.

Kiểm tra kỹ doanh thu thuần trong báo cáo kết quả kinh doanh

Doanh thu thuần là cơ sở để đánh giá hiệu quả kinh doanh thực sự, bởi nó phản ánh doanh thu sau khi đã trừ đi các khoản chiết khấu, giảm giá hàng bán và hàng trả lại. Công thức tính doanh thu thuần như sau:

Doanh thu thuần = Doanh thu tổng – Giảm giá hàng bán – Hàng trả lại – Chiết khấu thương mại

Nếu doanh thu tổng tăng nhưng doanh thu thuần không tăng tương ứng, có thể doanh nghiệp đang giảm giá quá nhiều hoặc gặp vấn đề với hàng hoàn trả. Để tối ưu lợi nhuận, cần kiểm soát chính sách chiết khấu và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Phân tích giá vốn hàng bán (COGS)

Giá vốn hàng bán (COGS – Cost of Goods Sold) phản ánh chi phí trực tiếp để sản xuất hoặc cung cấp hàng hóa, dịch vụ. Chỉ số này ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận gộp của doanh nghiệp. Công thức tính:

Lợi nhuận gộp = Doanh thu thuần – Giá vốn hàng bán

Nếu giá vốn tăng nhanh hơn doanh thu, chi phí nguyên vật liệu, nhân công hoặc sản xuất có thể đang bị đội lên. Doanh nghiệp cần tối ưu chuỗi cung ứng, kiểm soát tồn kho và cải thiện quy trình sản xuất để duy trì biên lợi nhuận gộp.

>>Mời bạn xem thêm: 85% doanh nghiệp thất bại vì không theo dõi báo cáo kết quả kinh doanh!

Kiểm soát chi phí hoạt động

Chi phí bán hàng và chi phí quản lý tăng cao mà không kéo theo doanh thu tương ứng sẽ làm lợi nhuận suy giảm. Nếu doanh nghiệp chi quá nhiều cho marketing, lương nhân viên hay vận hành mà không tạo ra giá trị, cần điều chỉnh ngay để tránh lãng phí.

Đánh giá lợi nhuận ròng & Biên lợi nhuận chuẩn chỉnh trong báo cáo kết quả kinh doanh

Lợi nhuận ròng là số tiền thực sự còn lại sau khi đã trừ hết các khoản thuế và chi phí. Công thức tính:

Lợi nhuận ròng = Lợi nhuận trước thuế – Thuế TNDN

Một chỉ số quan trọng khác là biên lợi nhuận ròng, thể hiện tỷ lệ lợi nhuận ròng so với doanh thu thuần, được tính theo công thức: Biên lợi nhuận ròng (%) = (Lợi nhuận ròng / Doanh thu thuần) × 100

Nếu biên lợi nhuận ròng thấp, nguyên nhân có thể do chi phí tài chính cao, giá bán chưa tối ưu hoặc hiệu suất kinh doanh kém. Doanh nghiệp cần kiểm soát dòng tiền, tối ưu chi phí và điều chỉnh chiến lược giá để tăng lợi nhuận bền vững.

Tăng doanh thu không đồng nghĩa với tăng lợi nhuận. Để kinh doanh hiệu quả, doanh nghiệp cần kiểm soát chặt chẽ chi phí, tối ưu giá vốn và cải thiện dòng tiền. Dưới đây là những giải pháp giúp doanh nghiệp nâng cao lợi nhuận bền vững.

>>Mời bạn xem thêm: Phân tích dòng tiền vào – ra và những tác động của dòng tiền đến lợi nhuận

Giải pháp giúp doanh nghiệp tối ưu lợi nhuận trong báo cáo kết quả kinh doanh

Kiểm soát chi phí hiệu quả

Chi phí vận hành lớn nhưng không tạo ra giá trị sẽ làm giảm lợi nhuận. Doanh nghiệp cần loại bỏ các khoản chi không cần thiết, tối ưu quy trình làm việc và ứng dụng công nghệ để giảm lãng phí. Việc kiểm soát chặt chẽ từng hạng mục chi phí giúp tăng hiệu suất mà không ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động.

Tối ưu giá vốn hàng bán (COGS)

Giá vốn cao là nguyên nhân khiến lợi nhuận bị thu hẹp. Doanh nghiệp nên đàm phán với nhà cung cấp, tối ưu chuỗi cung ứng và kiểm soát thất thoát nguyên vật liệu để giảm chi phí đầu vào. Một hệ thống quản lý hàng tồn kho tốt cũng giúp doanh nghiệp tránh lãng phí và cải thiện biên lợi nhuận gộp.

Cải thiện dòng tiền & Công nợ

Nhiều doanh nghiệp mắc sai lầm khi ghi nhận doanh thu nhưng chưa thu được tiền, dẫn đến dòng tiền âm. Để tránh rủi ro, cần kiểm soát công nợ chặt chẽ, hạn chế bán hàng trả chậm và đảm bảo thu hồi công nợ đúng hạn. Dòng tiền ổn định giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động mà không phải vay nợ quá mức.

Giảm chi phí tài chính

Chi phí lãi vay cao có thể ăn mòn lợi nhuận. Doanh nghiệp nên tái cấu trúc các khoản vay, đàm phán giảm lãi suất hoặc tìm kiếm nguồn vốn có chi phí thấp hơn. Việc tối ưu chiến lược tài chính giúp giảm áp lực lãi vay và tăng lợi nhuận ròng.

Ứng dụng giải pháp quản lý tài chính chuyên nghiệp

Quản lý tài chính hiệu quả là chìa khóa để doanh nghiệp tối ưu lợi nhuận và phát triển bền vững. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc thu hồi công nợ, kiểm soát dòng tiền, kế toán thu chi và giao dịch ngân hàng, dẫn đến lợi nhuận giảm sút. FinanBook chính là giải pháp toàn diện giúp doanh nghiệp giải quyết triệt để những vấn đề này với các tính năng vượt trội.

Thu nợ thông minh giúp doanh nghiệp tự động hóa quy trình thu hồi công nợ, chấm dứt tình trạng dòng tiền bị đình trệ. Hệ thống tự động gửi hóa đơn qua Email, Zalo, nhắc nhở thanh toán đúng hạn và hỗ trợ nhiều phương thức thanh toán, giúp doanh nghiệp thu hồi tiền nhanh chóng.

Tối ưu dòng tiền với khả năng kiểm soát toàn bộ giao dịch thu – chi, dự báo dòng tiền tương lai và cảnh báo rủi ro tài chính. Doanh nghiệp luôn chủ động trước biến động tài chính, tránh mất cân đối ngân sách và tối ưu kế hoạch sử dụng vốn.

Kế toán thu chi chính xác, tự động đối soát ngân hàng, ghi nhận giao dịch chuẩn xác và lưu trữ chứng từ trực tuyến. Mọi số liệu đều minh bạch, giúp doanh nghiệp hạn chế sai sót, đảm bảo báo cáo tài chính luôn sẵn sàng cho kiểm toán.

Ngân hàng vạn năng tích hợp hơn 40 ngân hàng, giúp tự động hóa giao dịch, giảm chi phí chuyển khoản và tạo tài khoản con để quản lý ngân sách hiệu quả. Doanh nghiệp dễ dàng kiểm soát tài chính linh hoạt, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Doanh thu tăng nhưng lợi nhuận giảm là dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp chưa quản lý tài chính hiệu quả. Hiểu đúng báo cáo tài chính giúp bạn nhìn rõ bức tranh lợi nhuận thực sự, kiểm soát chi phí – tối ưu dòng tiền cũng như đưa ra quyết định kinh doanh chính xác hơn.

Hãy bắt đầu ngay hôm nay bằng cách đọc lại báo cáo kết quả kinh doanh của bạn và điều chỉnh chiến lược để tăng trưởng bền vững!